De ombudsman heeft een unieke positie binnen de verschillende vormen van buitengerechtelijke conflictoplossing.
De ombudsman zoekt naar een pragmatisch oplossing, waarbij hij rekening houdt met de belangen van beide partijen. Dankzij specifieke bevoegdheden kan de ombudsman rekening houden met alle relevante elementen om tot een passende oplossing te komen.
Bij de behandeling van een melding doorloopt de ombudsman verschillende stappen. Eerst probeert hij te bemiddelen door de standpunten van beide partijen samen te brengen, zodat ze gezamenlijk tot een oplossing kunnen komen.
De ombudsman kan met oog op de bemiddeling tussen de partijen, een advies uitbrengen.
De adviezen van de ombudsman zijn niet bindend. Elke partij blijft vrij om deze naast zich neer te leggen en naar de rechtbank te stappen.